Kompozit Gübre Sayfası

Kompoze Gübre

Kompoze gübre esasen kendi başına bir gübre türü olmayıp, iki veya daha çok bitki besin maddesi içeren bir karışımdır. Kompoze gübre içerisindeki bitki besin maddeleri N-P-K (Azot-Fosfor-Potasyum) sırasına göre yüzde (%) olarak ifade edilir. Örneğin 15-15-15 kompoze gübrenin 100 kg’ında 15 kg Azot, 15 kg Fosfor ve 15 kg Potasyum bulunur. Gübrenin geri kalan kısmı dolgu maddesi olup, bu amaçla kullanılan en yaygın malzeme öğütülmüş kireçtaşıdır.

Kompoze gübreler genellikle azot, fosfor ve potasyum sırasıyla 1-1-0, 2-1-0, 1-2-0, 1-3-0, 2-2-1 ve 1-1-1 terkibiyle üretilir. Ayrıca NPK dışında mineral maddeler de ilave edilerek daha kompleks yapıda süper kompoze gübreler üretilmektedir. Bu gübreler çinko, demir, sülfat gibi ilave besin elementleri ihtiva ederler.

Kompoze gübreler, içeriğinde birkaç besin maddesi bulunduğundan uygulamada kolaylık ve ekonomi sağlar. Bu sayede çiftçiler gerekli gübreleri ayrı ayrı alma, taşıma, depolama ve verme yükünden kurtulmuş olurlar. Daha az zaman ve emekle toprağa birden fazla bitki besin maddesini verebilirler.

Ancak burada önemli olan, kullanılacak kompoze gübrenin içindeki besin maddelerinin oran ve miktar olarak, yetiştirilecek bitki ve toprağın ihtiyaçlarına cevap verebilmesidir. Aksi takdirde kompoze gübreden beklenen fayda elde edilemez. Ayrıca besin maddelerinin iklim ve toprak özelliklerine göre farklı zamanlarda ve farklı yöntemlerle verilmesi gerekiyorsa kompoze gübre kullanılmamalıdır. Bunun kararı toprak analizine, ekilen bitkinin türüne, iklim şartlarına ve danışmanların önerilerine göre verilmelidir.

KOMPOZE GÜBRE KULLANIMININ AVANTAJLARI

Kompoze gübre kullanmak çiftçiye öncelikle uygulama kolaylığı getirir. Çünkü ekim makinelerinin genellikle iki gözü vardır. Bunlardan biri tohum, diğeri gübre içindir. Bu nedenle eğer iki çeşit gübre aynı anda kullanılacaksa, ikinci gübre için ayrı bir işlem yapmak gerekecektir. Bu da hem zaman hem de operasyon maliyetini artıracaktır. Oysa kompoze gübre ile bir kerede iki ya da üç farklı bitki besin maddesini aynı anda toprağa vermek mümkündür. Bu da işgücü, yakıt ve zaman tasarrufu demektir.

Diğer yandan gübrelerin ayrı ayrı üretilmesi, ambalajlanması, taşınması, depolanması ve tarlaya ulaştırılması üretici tarafında maliyetlerin artmasına neden olur. Oysa birden fazla bitki besin maddesini bir arada sunmak hem üretim hem de lojistik maliyetlerinde önemli bir düşüş sağlar. Bu da çiftçiye aynı gübreyi daha ucuza temin edebilme şansı verir. Bu sayede aynı maliyetle daha fazla gübre kullanabileceğinden çiftçinin verimliliği ve geliri artar, dolayısıyla ülke ekonomisine daha fazla yarar sağlanır.

Gübre içerisindeki bitki besin maddelerinin konstrasyonu arttıkça üretim maliyetleri düşer. Bu nedenle gübre üreticileri, kompoze gübrelerin hazırlanmasında daha konsantre ürünler kullanmayı tercih etmektedir. Yüksek oranda besin elementi içeren gübrelerin kullanılması birim gübre maliyetini düşürdüğü gibi taşıma, depolama ve uygulama maliyetlerini de olumlu etkiler.

KOMPOZE GÜBRE KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Türkiye topraklarında genellikle azot ve fosfor noksan, potasyum ise yeterli miktarda bulunmaktadır. Bu nedenle kompoze gübre seçiminde bu üç bitki besleme elementinin ihtiyacı karşılayan oranlarda olmasına dikkat edilmelidir. Eğer tarladan alınan toprak örneklerinde potasyum yeterli çıkıyorsa, içinde potasyum bulunmayan kompoze gübre tercih edilmelidir. Eğer toprakta potasyum eksikliği varsa, o takdirde üç besin maddesini de içeren kompoze gübreler kullanılmalıdır.

Aynı şekilde, düzenli kompoze gübre kullanımı sonucunda tarlalarda fosfor fazlalığı oluşabilmektedir. Bu durumda içinde fosfor bulunmayan diğer azotlu gübreler tercih edilmelidir. Kompoze gübrelerde aranan özelliklerden biri de, içindeki fosforun suda eriyebilir nitelikte olmasıdır. Gübre tercihinde bu kriter göz önünde bulundurulmalıdır.

YAYGIN OLARAK KULLANILAN KOMPOZE GÜBRELER

Kompoze gübreler her gübre üreticisi gibi Toros Tarım’ın ürün gamında da önemli bir yer tutmaktadır. Aşağıdaki kompoze gübre türleri temel olmak üzere, farklı amaçlara uygun olarak farklı besin maddeleri ile zenginleştirilmiş birçok gübre türü çiftçinin hizmetine sunulmaktadır.

NP 20-20-0

Yurdumuzda ve dünyada iki besinli gübreler içinde en çok kullanılan tür 20-20-0 kompoze gübredir. Bünyesinde etkili madde olarak %20 azot (N) ve %20 fosfor (P2O5)’e eşdeğer besin maddesi bulunur. İçindeki azot ve fosfor dengeli olduğu için, taban (toprak altı) gübrelemesi yapıldığında her iki besin elementi de, granüller toprak suyunda eridiğinde bitki tarafından kolaylıkla alınabilir. 20-20-0 kompoze gübre, özellikle potasyum bakımından zengin, ama azot ve fosfor bakımından fakir topraklarda yetiştirilen bitkilerin gübrelenmesinde kullanılır. Tohum ekiminden önce veya ekimle birlikte, fide dikiminden önce ve meyve ağaçlarında sürgün faaliyetinden önce uygulanır. Tüm kompoze gübreler gibi tohum ekim derinliğinin 5-6 cm derinine inecek şekilde toprağa karıştırılmalıdır.

NPK 15-15-15

15-15-15+(SO3) Kompoze Gold, ülkemizde ilk kez Toros Tarım tarafından geliştirilmiş bir gübredir. Bünyesinde etkili madde olarak %15 azot (N), %15 fosfor (P2O5)’e eşdeğer besin maddesi ve %15 potasyum (K) bulunur. Özellikle bu üç ana besin maddesince fakir olan topraklarda dengeli gübreleme yapmak için tercih edilir. Bünyesinde azot, fosfor ve potasyuma ek olarak önemli bir bitki besini olan kükürt (S) de bulunur. NPK 15-15-15 Kompoze Gold, içeriğindeki kükürtten dolayı “Dört 15 Kompoze” (15-15-15-15) olarak da adlandırılır. Bünyesinde klor yerine sülfat bulunduğu için özellikle tuzluluğa (klora) hassas olan turunçgiller, meyve ağaçları, bağ, muz, sera sebzeleri ve süs bitkileri, tarla domatesi ve sebzeleri, patates, şekerpancarı, soya, yerfıstığı, tütün, soğan, sarımsak, kanola ve pırasa, lahana, karnabahar gibi bitkilerin gübrelenmesinde tercih edilir.