Zeytin Çeşitleri

zeytin çeitleri burada

Türkiye, dünya zeytin üreticisi ülkeler arasında ağaç varlığı açısından 5’inci, üretim açısından ise 4’üncü sırada. Dolayısıyla dünya zeytin piyasasında sayılı ülkeler arasında yer alıyor. Ülkemizde değişik bölgelerde farklı türlerde zeytin yetişiyor.

Edremit (Ayvalık)...Edremit Yağlık’, ‘Şakran’, ‘Midilli’, ‘Ada Zeytini’ diye de adlandırılır. Ağırlıklı olarak Çanakkale, Ege Bölgesi Körfez yöresi, İzmir’de yetişir. İçel, Antalya, Adana, Kahramanmaraş, hatta Mardin’e kadar uzanır. Ülkemizdeki toplam ağaç sayısının yüzde 20’sini, Ege’dekilerin ise yüzde 25.5’ünü oluşturur. Yağı kimyasal ve duyusal özellikler yönünden birinci sırada yer alır. Bölgede yağlık olarak değerlendirilir. İyi bakım şartlarında kuvvetli gelişir. Meyvesi orta büyüklüktedir. Orta derecede periyodisite gösterir. Yapım mekanik hasada uygundur. Verimi iyidir. Soğuğa kısmen dayanır. Çelikle çoğaltılır. Yağ Oranı % 24.7 dir.

Büyük Topak Ulak...Topak Aşı Tarsus’ da derler. İskenderun, Anamur, Erdemli, Tarsus, Seyhan, Sütçüler, Isparta’da yetişir. Akdeniz Bölgesi’nde yaklaşık 400 bin adet olduğu söylenir. Etli ve lezzetli olduğundan yeşil çizme zeytin olarak iyi. İyi bakılırsa kuvvetli gelişir. Meyvesi iridir, periyodisite gösterir, verimli Soğuğa ve kurağa aşırı duyarlı değili, aşıyla çoğalır. Yağ Oranı %20.2 dir

Çakır İzmir’de yetişir Yağlık olarak bilinir. Yağı kimyasal ve duyusal özellikler yönünden Ayvalık, Memecik, Memeli ve Erkence’den sonra 5’inci sırada gelir. Yeşil sofralık olarak da değerlendirilir. Çok kuvvetli gelişir. Meyvesi orta büyüklüktedir. Şiddetli periyodisite gösterir. Tutunması kuvvetli olduğundan hasadı zordur, erken olgunlaşır, verimli Aşı ve çelikle çoğaltılır. Yağ Oranı %28,3 Tür

ÇekişteKırma’ ya da ‘Memeli’ olarak da bilinir. Genellikle Ödemiş, Kiraz, Torbalı, Nazilli, Sultanhisar ve Yenipazar’da yetişir.  Genelde yetiştirildiği yerlerde yeşil kırma zeytin olarak değerlendirilir. Çok kuvvetli gelişir. İri meyveli. İyi bakım şartlarında düzenli ürün verebilir. Verimli. Soğuğa karşı duyarlı olduğu söylenemez. Zeytin Çeşitleri Aşı ve çelikle çoğalır. Yağ Oranı %26.89 dur

Çelebi... Kimileri ‘İznik Çelebi’ olarak tanımlanır. İznik, Gemlik,  Orhangazi, Kocaeli Merkez, Gölcük, Bilecik Merkez, Osmaneli, Gölpınarı’nda yetişir. 500 bin civarındaki sayısı  ile Marmara Bölgesi’ndeki ağaçların yüzde 5’ini oluşturur. Yeşil sofralık olarak değerlendirilirim. Orta kuvvette gelişir. Çok iri, kısmen periyodisite gösterir, orta düzeyde verimlidir, soğuğa karşı aşırı duyarlı değildir. Ortalama Yağ Oranı %26.5 tir

Domat Bu Zeytin Türü GenellikleAkhisar’. Doğal olarak adını aldığı Akhisar’ın yanı sıra Turgutlu, Saruhanlı, İzmir Merkez, Kemalpaşa, Selçuk, Aydın Merkez, Söke, Karacasu, Kuyucak’ta yetişir. Toplam ağaç sayısının yüzde 1.4’ünü oluşturur. Yeşil sofralık, özellikle dolgu zeytini olarak değerlendirilir. İyi bakım şartlarında kuvvetli gelişir. İridir  iyi bakım koşullarında düzenli ürün verir. Verimli, erken meyve verir ve yeşil toplanır, geç sulamalarda soğuğa karşı duyarlıdır, aşı yoluyla çoğaltılır Yağ Oranı %20,6 dır.

Edincik SuErdek Su’, ‘Su Zeytini’ de diyebilirsiniz. Edincik, Bandırma, ve Erdek civarındayım. Siyah sofralık olarak değerlendirilir. Su oranım yüksek, yağ oranı ise düşüktür. Orta kuvvette gelişir, meyvesi iridir, periyodisite gösteririr, orta derecede verimli, hasatta kolay berelenebilirim. İsteyen beni aşı ve çelikle çoğaltabilir Yağ Oranı %20 dir. Yoğun aroması ve kokusuyla öne çıkarken, oldukça yüksek oranda polifenol bileşenleri içerir.

Eğriburun ( Nizip ) Nizip, İskenderun, Kahramanmaraş, mardin ve cizre bölgesinde yetişir. Zeytin Çeşitleri Siyah ve yeşil sofralık olarak makbuldür, Orta kuvvette gelişir, Küçük meyveli, Periyodisite gösterir ve Oldukça verimlidir. Eksi 7 derecede dalları zarar görür. Aşı ve çelikle çoğaltılır. Yağ Oranı %27,4 tür

Erkence  ( İzmir Yağlık ) ‘Yerli Yağlık’ da derler. İzmir ve çevresini sever. Bu Tür Zeytin Çeşitleri - Esasen yağlık olarak değerlendirilir. İyi bakım şartlarında oldukça kuvvetli gelişir. Orta irilikteyim ve Şiddetli periyodisite gösterir. Verim olarak orta düzeyde. Meyvelerimin tutunma kuvveti zayıf olup, hasat öncesi erken döküm sorunu yaşar. Aşı ve çelikle çoğalır. Yağ Oranı %25.4 tür

Gemlik  ‘Triliye’, ‘Kaplık’, ‘Kıvırcık’, ‘Kara’ olarak da adlandırılır. Yetiştiği bölgeler Gemlik, Tekirdağ, Kocaeli, Bilecik, Kastamonu, Zonguldak, Sinop, Samsun, Trabzon, Balıkesir, İzmir, Manisa, Aydın, İçel, Adana, Antalya, Adıyaman. Yani çok geniş bir coğrafyada. Marmara Bölgesi’ndeki ağaç varlığının yüzde 80’ini, ülkede ise yüzde 11’ini oluşturmakta.  Orta kuvvette gelişir. Zeytin meyvesi orta iriliktedir. İyi bakım şartlarında düzenli ürün veriri. Verimli, soğuğa karşı kısmen dayanıklıdır. Çelikle ve Deliceden Aşıyla çoğaltılır. Yağ Oranı %29 dur en fazla yağ oranına sahip zeytin

Halhalı Derik’ de derler. Mardin, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş dolaylarında yetişir. Bölgede yeşil kırma zeytin olarak tüketilir. Geri kalanı komşu Arap ülkelerine ihraç edilir. Siyah sofralık veya yağlık olarak da değerlendirilir. Orta kuvvette gelişir. Meyveleri orta iriliktedir. Verimi orta düzeyde olduğu söylenir. Kuvvetli periyodisite gösterir. Soğuğa karşı aşırı duyarlı değildir. Aşı ve çelikle çoğaltabilir. Yağ Oranı %21,9 dur

İzmir Sofralık Doğal olarak İzmir civarında yetişir, yeşil sofralık olarak tüketilir, orta kuvvette gelişir, İri meyvelidir ve çok şiddetli periyodisite gösterir. Verimi düşüktür. Kendine kısır  zeytin türüdür . Hasatta meyvem kolay berelenebilir. Çelikle çoğaltılır. Yağ oranı %26,9 dur

KalembeziNizip’ de derler. Nizip ve Kilis’te yetişir. İrili ufaklı ve yağ bakımından zengin meyvelerim nedeniyle yağlık olarak değerlendirilir. İri meyveleri siyah sofralık olarak da tüketilebilir. Orta kuvvette gelişir. Meyveleri çok küçüktür. Periyodisite gösterir. Soğuğa hassastır. Aşırı kuraklıkta meyve kalitesi düşer. Aşı ve çelikle çoğalır. Yağ Oranı %27.2 dir

Kan Çelebi Gaziantep civarını sever. Olgun meyvesi ve meyve özsuyu pembe-kırmızı renktedir. Pembe dönemimde çizme pembe zeytin olarak işlenebilir, yeşil sofralık olarak değerlendirilir. İyi bakım şartlarında kuvvetli gelişir, çok iri yapıya sahip ve Periyodisite gösterir. Soğuğa duyarlıdır, çelikle çoğaltılabilir. Yağ Oranı % 24,7 dir

Karamürsel Su ‘Su Zeytin’, ‘Kalamata’ ‘Eşek’ Karamürsel, Gebze, Gölcük ve Bursa civarında yetişir. Çok az oleaeuropein içerdiğimden işleme sırasında kolayca tatlanır. Yağ oranım düşüktür. Kalamata zeytini adı altında siyah sofralık olarak işlenirim. Orta kuvvette gelişirim. İri meyveliyim. Periyodisite göster, verimi iyi olduğu söylenir.  Halk arasında Eşek Zeytini olarakta bilinen kalamata zeytini, genel olarak rüzgara açık yerlere ekilir ve rüzgarın etkisi ile bitki üzerinde bulunan polenler vasıtası ile zeytin bahçesi içinde bulunan diğer zeytinler tozlaşmış olur. Eşek Zeytini diğer zeytin türlerine göre daha dayanıklı ağacı ve meyvesi vardır. Son yıllarda ülkemizde populeritesi artan Eşek Zeytini yurt dışında popüler bir zeytin türüdür ve özellikle pizza sektöründe kullanılan bir zeytin çeşididir. Genel olarak yurt dışında kalamata zeytini veya yunan zeytini olarak da bilinir. Soğuğa duyarlı, aşı ve çelikle çoğalır. Yağ Oranı %21,8 dir

Kilis YağlıkKilis’ diyen de olur. Kilis, Gaziantep Merkez, Oğuzeli, Şanlıurfa Merkez, Kahramanmaraş Türkoğlu, Mardin Cizre’ye özgü bir türü. Meyvelerim yüksek oranda yağ içerir. Yağ kalitesi ve oranı yüksektir. Salkım şeklinde ve mercimek iriliğinde meyveye sahiptir. Hasadı zordur, orta düzeyde gelişir, verimi iyidir ve periyodisite gösterir. Soğuğa karşı duyarlı değildir. Çelikle ve yumru ile çoğaltılır. Kilis’te zeytin ağaçlarına zarar veren zeytin sineği ve zeytin güvesi isimli zararlı böcekler ekonomik zarar eşiği altında olduğundan ilaçlı mücadele yapmaya gerek yoktur. Yağ Oranı %33 tür

Kiraz ‘Topan Kiraz’ ve ‘Oval Kiraz’ adlı iki türü var.  Ödemiş, Kiraz, Torbalı, Aydın'ın Nazilli, Sultanhisar, yenipazar Akhisar’ın Yayaköy kasabası ve Manisa civarında yetişir Meyve sapı uzun olduğundan hasadı da zordur. Olgun meyveleri kiraza benzer. Siyah sofralık olarak değerlendirilir. Kuvvetli gelişirim, meyveleri iridir. şiddetli periyodisite gösterir, soğuğa karşı aşırı duyarlı değildir çelik ve aşıyla çoğalır. Yağ Oranı %26,9 dur

Manzanilla ‘Manzanillo’ diye de bilinir. İspanya Cordoba, Endülüs, Amerika, İsrail ve Avustralya’yım. Türkiye’ye 1974’te getirildi.  İspanyol usulü yeşil sofralığa uygundur. Orta kuvvette gelişir, meyvelerim orta iriliktedir. İyi bakım koşullarında düzenli ürün verir.  Kendi kendine tozlanır, soğuğa duyarlıdır, çelikle çoğaltılır. Hal arazında manzalina olarak adlanırılmaktadır yeşil olarak tüketilmeli yağlık olarak tercih edilmemektedir özellikle zeytin olgunlaşıp siyahlaştından sonra yağı pekte kaliteli değildir, yeşil olarak yağı çok kaliteli olmaktadır. Manzanillanın bana göre tek dezavantajı bakıma bağlı olarak verime
Dördüncü ,beşinci yaşlarında başlamasıdır.Sürgüne hızlı gittiği zamanda verime yatmada gecikmelere neden olacaktır.
Ağaç özelliği olarak orta taç yapısına sahip çeşitlerdendir.Dikim mesafesi olarak 6x4,5x5,6x5,6x6 gibi dikim şekilleri uygulanabilir.Manzanilla iyi bakım şartlarında periyositeye(bir yıl vermesi bir yıl vermemesi) giren bir çeşit değildir. Yağ Oranı %20,4 tür

Memecik  ‘Taş Arası’, ‘Aşıyel’, ‘Tekir’, ‘Gülümbe’, ‘Şehir’, ‘Yağlık’ olarak da adlandırılır. Muğla, İzmir, Aydın, Manisa, Denizli, Muğla, Antalya, Sinop, Kahramanmaraş, Kastamonu’ya kadar geniş coğrafyadayım. Ege Bölgesi ağaç varlığının yüzde 50’sinden fazlasını, toplam ağaç varlığımızın ise yüzde 45.5’ini oluştur. Yağlık ve yeşil sofralık olarak ideal aromaya sahiptir. Çekirdekleri çimlenme oranı yüksektir. İyi bakım şartlarında kuvvetli gelişir. İri meyveli, genelde şiddetli periyodisite gösterir. Verimli, soğuğa ve kurağa karşı aşırı duyarlı olmadığı söylenir, aşı ve çelikle çoğaltılır.  Yağ Oranı %28,3 Tür

Memeli  (çekişte) ‘Emiralem’, ‘Ak Zeytin’, ‘Çekişte’ de derler. Çekişte zeytin fidanı Aydın bölgesinde çekişke zeytin olarak bilinir. Değişik yörelerde kırma, memeli veya eğri çekirdek isimleriyle adlandırılır. Orijini Ege Bölgesidir. Ege bölgesinde genelde kırma zeytini veya salamuralık zeytin olarakta değerlendirilebildiği gibi yağ oranının yüksek olması sebebiyle yağlık zeytin olarakta değerlendirilir. Çekişte zeytini verimli bir çeşittir. Ağaç kuvvetli gelişir. Meyve iridir. İyi bakım şartlarında düzenli ürün verir, periyodisite göstermez soğuğa karşı duyarlı değildir. Meyvesi hem sofralık (özellikle yeşil kırma olarak), hem de yağlık olarak değerlendirilmektedir. Yağ kalitesi kimyasal ve duyusal olarak çok iyi kalitededir. Yağ Oranı %26,89 dur

Nizip Yağlık ‘Nizip’. Gaziantep Nizip, Kahramanmaraş Merkez, Mardin Cizre’deyim. Güneydoğu ağaç varlığının yüzde 38’ini, toplam ağaç varlığımızın ise yüzde 2’ini oluşturduğu söylenir. Yağ bakımından oldukça zengin olduğu söylenevilir, siyah sofralık olarak da tüketilir. Orta kuvvette gelişir, meyveleri irili ufaklıdır, genelde küçüktür. Periyodisite gösterir. Sıcağa ve kurağa karşı aşırı duyarlı değildir. Aşı ve çelikle çoğaltılır. Yağ Oranı %27,4 tür

Samanlı ‘Tatlı Zeytin’ diye de adlandırılır. Yeşil sofralık olarak değerlendirilir. Bu Zeytin Çeşitleri oleaeuropein içeriği düşük olduğundan kısa sürede tatlanır. Bu nedenle tatlı zeytin olarak da adlandırılır. Meyveleri orta iriliktedir, Bakımlı ağaçlar az periyosite gösterir, soğuğa duyarlıdır. Çelik ve dip sürgünleri ile çoğalır. Yağ Oranı %21,8 dir

Sarı Haşebi ‘Haşebi’. Genel olarak Altınözü, Hatay civarında yetişir.  Yağlık ve siyah sofralık olarak değerlendirilir. İyi bakım şartlarında kuvvetli gelişiri, küçük meyveli ve düşük verimli türdür. Şiddetli periyodisite gösterir, soğuğa duyarlıdır. Aşı ve çelikle çoğaltılırım. Yağ Oranı %28.2 dir

Sarı Ulak ‘Tarsus’ olarak da tanımlanır. İçel Merkez, Erdemli, Gülnar, Adana Seyhan, Kozan, Yumurtalık’ta yetişir.  Siyah ve yeşil sofralık olarak değerlendirilir. Kuvvetli gelişirim, Meyvelerim orta iriliktedir, periyodisite gösterir. Soğuğa duyarlıdır. Aşı ve çelikle çoğalır. Çekirdekleri çok iri olup Yağ Oranı % 18,8 dir

Saurani ‘Savrani’ diyen de olur. Yağ bakımından zengin olduğu söylenir bu yüzden yağlık olarak değerlendirilir. Siyah ve yeşil sofralık olarak da tüketilir. Orta kuvvette gelişir, Bu Tip Zeytin Çeşitleri nin meyveleri küçüktür, periyodisite gösterir, soğuğa duyarlı olduğu bilinir. Aşı yöntemiyle çoğaltılır. Yağ Oranı % 29,2  dir

Uslu ‘Akhisar’ olarak da bilinir. Akhisar, Turgutlu, Kemalpaşa, Selçuk, Muğla Merkez, Yatağan’da yetişir. Uslu zeytini bölgede belki de en eski ağaçlar olarak varlığını hala koruyor bölgemizde. Fakat bu zeytinin Türkiye’deki orjininin Mudanya, Gemlik ve İznik olduğunu söyleyebiliriz. Meyveleri tam olgunluktaki parlak koyu siyah rengi ve tadı nedeniyle siyah sofralık olarak tercih edilir. Sulanan koşullarda çok kuvvetli gelişir. Meyveler orta iriliktedir. İyi bakım şartlarında düzenli ürün verir, soğuğa hassas bir yapısı vardır, hasatta meyvesi kolay toplanır. Aşı ve çelikle çoğaltılır. Yağ Oranı %21,5 tir

Yağ Çelebi Nam-ı diğer ‘Gaziantep’. Yetişme yerlerim Nizip ve Kilis. Yağlık olarak değerlendirilir, hasat önü meyve dökebilir, orta kuvvette gelişir, meyveleri iridir, periyodisite gösterir, verimi iyidir, soğuğa duyarlıdır, aşı ve çelikle çoğalır. Yağ Oranı %30.5 civarındadır